Mark Marijnissen (Transformatielead)

Analytische transformatiepartner en empathisch coach, die samen pragmatische oplossingen ontdekt.

Ik help graag flow te scheppen - dat mensen op kunnen gaan in hun werk en dat het werk als vanzelf gebeurt. Als executive coach zie ik graag het moment dat het kwartje valt, en als transformatiepartner geniet ik van mensen die in verbinding samenwerken voor iets moois. Ik zie organisatieontwikkeling als tuinieren: ik haal voldoening uit de individuele bloemen die tot bloei komen en waardeer tegelijkertijd het cultiveren van een veerkrachtig ecosysteem waarin alle elementen elkaar versterken.

Mijn visie op transformeren

Tijdens mijn studie Kunstmatige Intelligentie leerde ik over het zelforganiserend vermogen van mieren. Individueel volgen zij misschien simpele regels, maar opgeteld ontstaat er complex en intelligent gedrag - zónder iemand die dat centraal coördineert. Sindsdien verwonder ik mij: hoe is dit zelforganiserend vermogen mogelijk? En kunnen wij als mensen dat ook?

Dit vormt de grondslag van mijn visie op transformatie: de beste oplossingen worden niet ontworpen, maar ontdekt. Wat is het verschil? Een ontwerp veronderstelt dat je als expert de situatie zodanig kunt analyseren dat je de nuances en complexiteit van de werkvloer eer aan doet. Vervolgens voer je dan stapsgewijs het ontwerp uit en stuur je bij. Weerstand, in deze aanpak, betekent dat mensen overtuigd moeten worden en training nodig hebben, om draagvlak te creeën.

Ontdekken, aan de andere kant, veronderstelt dat de oplossing al aanwezig is, maar ergens is verstopt. Het zit verstopt in de kennis en kunde van de mensen op de werkvloer, maar ook in de kennis en kunde die ik meebreng uit mijn ervaringen bij andere organisaties. De kunst is om deze potentie naar buiten te brengen zodat de oplossing wordt ontdekt. Weerstand, in deze aanpak, is een teken dat er meer ontdekt moet worden. Wat houdt mensen tegen om de gekozen richting te volgen? Welke details van het werk zien we over het hoofd? Zo verandert weerstand in wijsheid als je het benadert vanuit nieuwsgierigheid. Hierin heb je overigens wel een keuze: loop je mee met de enthousiaste innovators, of blijf je wachten op de treuzelaars? Het tempo bepaalt hoe snel je gaat en hoeveel mensen er meedoen. Het doel is om progressiegericht te werk te gaan: je gebruikt de successen van de enthousiaste voorlopers om momentum te creëren waarmee je de treuzelaars overtuigt. Zo verspreidt de transformatie zich als een olievlek: top-down, bottom-up en sideways.

Tot slot, om terug te komen op de tuin, is ontdekken wezenlijk anders dan ontwerpen. Je kunt het namelijk niet aan de tekentafel doen, maar je moet naar buiten. De tuin in, met je handen in de aarde, zaaien, planten, onkruid wieden om zo te kunnen oogsten. Gras groeit niet harder door eraan te trekken, en de zon gaat niet meer schijnen op commando, maar je kunt wel water geven en planten snoeien om schaduw weg te nemen.

Transformeren in de praktijk

Hoe ziet mijn visie eruit in de praktijk? Laat ik dit illustreren aan de hand van mijn vorige opdracht. De klant van een groot commercieel bedrijf verwant aan de farmaceutische industrie wilde een agile transformatie zodat zij silo’s konden doorbreken, meer klantgericht kunnen werken en de innovaties van de markt kunnen bijbenen.

Het management had een nieuw organisatieontwerp gemaakt en vroeg mij om dit in de praktijk te brengen met een transformatieteam. Dat ging ongeveer als volgt:

Introduceer het nieuwe organisatieontwerp.
Start de teams - train ze in de agile werkwijze.
Richt een Obeya in - een (digitale) kamer met alle belangrijke informatie aan de muur, zodat je samen beslissingen kunt maken om van strategie naar executie te gaan.
Organiseer regelmatige meetings in deze Obeya - een agile ritme.
Ondersteun het management met advies en coaching gedurende het gehele traject.

Op papier klinkt dit een mooi stapsgewijs plan: Je maakt een ontwerp, traint de teams, zorgt voor overzicht met een Obeya en voor afstemming met agile ritmes. Zo gezegd, zo gedaan. Of toch niet? Er zit een addertje onder het gras. Zelfs het beste ontwerp kan niet op tegen de praktijk, die toch veel complexer is dan dit stappenplan doet vermoeden. Hier begint het Agile werken pas echt: wat doe je als het moeilijk wordt? Hebben het management, het transformatieteam en de medewerkers de vaardigheden in huis om te blijven leren, ook als het anders gaat dan verwacht? Dat vraagt creativiteit, probleemoplossend vermogen, conflictvaardigheid én wendbaar leiderschap. Er zijn hier talloze voorbeelden van te noemen:

Scrum of Kanban sloot niet goed aan op de realiteit van de teams. Wat is nu namelijk het geval? De teams hadden een veelvoud aan projecten, gecombineerd met een dagelijkse klantenservice: als de klant belt, moet er diezelfde dag een oplossing komen. Wij hebben teams hun eigen werkwijze laten ontdekken met onze deskundige begeleiding. Door stapsgewijs een eigen mix van portfolio management en kanban te introduceren hebben teams hun eigen oplossing ontdekt.
Er was onvoldoende afstemming tussen de zelforganiserende teams. Samenwerken is lastig als je plots geen manager meer hebt. Wij hebben de obeya, marktplaats en andere meetings iteratief verbeterd met feedback van de medewerkers totdat iedereen weer naar hetzelfde plaatje keek. Daarbovenop moesten we mensen echt leren en laten zien hoe je zélf beslissingen maakt, en hoe je dit samen en transparant doet - een echte omslag in cultuur en mindset.
Er miste expertise in teams. Niet elk team had de juiste expertise in huis om multidisciplinair end-to-end klantwaarde te leveren. Met name de technische buitendienst was lastig te betrekken, omdat zij altijd onderweg of bij klanten zijn. Wij ontdekten samen creatieve oplossingen om hen tóch te betrekken bij de teams, zodat ze werkelijk multidisciplinair kunnen samenwerken.

Keer op keer hebben we hiervoor samen oplossingen ontdekt - en niet ontworpen. Het bijzondere is dat al deze voorbeelden in beeld kwamen door weerstand: de medewerkers hadden aanvankelijk klachten of bezwaren tegen Scrum, Kanban, zelforganisatie of de teamindeling. Door goed te luisteren ontdekten we dat de oplossing ontwerpfouten had. Door samen te experimenteren ontdekten we vervolgens de juiste oplossing.

“Mark has been providing us with the necessary support for our agile transformation, beyond helping us understand the methodology and facilitating the process I really appreciate his questions. They are insightful and really help the team get a deeper level of understanding and challenge the current ways”

Ervaring & vaardigheden

Mijn carrière is begonnen als ondernemer. Als softwareontwikkelaar onderscheidde ik mijzelf door ook business advies te geven. Ik maakte hierbij vooral gebruik van Agile, Lean Startup en het Business Model Canvas. Zo hielp ik mijn klanten niet aan een product, maar coachte ik hen voor een beter bedrijf. Gaandeweg ontdekte ik dat ik coachen leuker vond dan code, en ben mij zodoende gaan verdiepen in zowel life coaching als organisatieontwikkeling. Als Life Coach hielp ik mensen betere relaties te krijgen dankzij conflictvaardigheid, empathie, (zelf)compassie en mindfulness. Ondertussen groeide ik ook door als scrum master en agile coach. In mijn vorige baan ben ik jarenlang eindverantwoordelijk geweest voor Continuous Improvement. Ik was hier organisatieveranderaar, sparringpartner van management, teamcoach en ik voerde ontwikkelgesprekken met medewerkers, soms gepaard met professionele coaching. Totdat de uitdaging te klein werd en ik méér organisaties wilde gaan begeleiden. Sindsdien werk ik als transformatieleider bij Organize Agile, waar ik talloze organisaties mag begeleiden. Door mijn diepgaande ervaring in zowel de software kant als persoonlijke groei heb ik een eigenaardige mix van zowel analytische als empathische vaardigheden:

Mijn vakmanschap

International Consortium for Agile Authorized Instructor, ICAgile
Leading With Agility certified, ICAgile (IC-LWE)
St!r erkend individueel coach
Co-auteur van Obeya Association publicaties (o.a. Booklet)
Artificial Intelligence, Bsc, Radboud Universiteit Nijmegen
Software Ontwikkeling (10 jaar ervaring, waaronder systeem-, cloud- en platform architectuur)
Organisatieontwerp met waardestroom analyse, Team Topology en Unfix, alsmede learning organization, deliberately developmental organizations en teal organizations.
Dialogic Organization Development
Scaling Agile, gebaseerd op o.a. Scrum@scale & LeSS
Agile methoden: Scrum, Kanban
Change Management gebaseerd op o.a. Appreciative Inquiry, Art of Hosting, Lean Change Management, Generative Change, Theory U.

Weetjes over mij

Ik heb als deelnemer van wetenschappelijk onderzoek bewezen dat je met de Wim Hof methode bewust je immuunsysteem kunt reguleren.
Ik hou van tekenen en schilderen, en ben daardoor ook goed in het visualiseren van zaken.
Het mag dan 10.000 uur kosten om ergens meester in te worden, vaak is 20 uur al voldoende voor de basis. Zodoende heb ik allerlei hobby’s die ik een beetje kan, van kickboxen tot surfskaten, van hydroponische tuinen tot permacultuur, van audio mixen tot podcast maken.
Ik woon met mijn geweldige vrouw en twee grappige, en soms uitdagende, kinderen in het mooie Nijmegen.