Hoe luister je naar kritiek

Hoe kun je omgaan met kritiek? Leer van Geweldloze Communicatie hoe je van kritiek naar verbinding gaat terwijl je eerlijk en assertief blijft.

Ik vertelde laatst dat ik het eng vond om te jakhalzen. Bijvorbeeld als je zegt:

Toen je laatst wegliep tijdens de ruzie, voelde ik me echt in de steek gelaten!

Maar hoe kun je eigenlijk reageren als je iemand pijn hebt gedaan? Er zijn vaak twee jakhals reacties:

Jakhals naar binnen

Je voelt je schuldig en rot omdat je gelooft dat je iets verkeerd hebt gedaan. Je gelooft dat je verantwoordelijk bent voor de ellende van de ander.

Jakhals naar buiten

Je vind dat je helemaal niks verkeerds hebt gedaan, en je gaat in de verdediging: “Ik wil dat je begrijpt dat ik niks verkeerd heb gedaan, en dat het je eigen schuld is!”

Er zijn natuurlijk ook Giraffe-reacties:

Op het moment dat je jezelf of ander niet meer veroordeelt als “verkeerd” en niet denkt “wie er gelijk heeft”, ontstaat er ruimte om alle behoeftes te erkennen.

Giraffe naar binnen: Zelf-empathie

Zelf-empathie: De pijn van andermans onvervulde behoeftes.

Je hebt iets gezegd of gedaan waardoor het de ander niet is gelukt om zijn behoefte te vervullen. Dat is tragisch en kan pijn doen of verdriet veroorzaken, omdat je graag wilt dat het goed gaat met anderen (behoefte aan welzijn en harmonie).

Als je je boos voelt, kun je je misschien afvragen: Ben je geschrokken? Heb je even tijd nodig om tot rust te komen? Wil je graag acceptatie voor de behoeftes die je probeerde te vervullen met je gedrag?

Met zelf-empathie kun je dus alle drie de behoeftes erkennen:

1. De behoefte die je vervulde door de actie die triggert (dit helpt tegen schuldgevoel en jezelf te vergeven, en ook tegen boosheid als je behoefte hebt aan acceptatie )
2. Jouw onvervulde behoefte dat het goed gaat met de ander (harmonie, welzijn, verbinding, zorgen).
3. En de onvervulde behoefte in de jakhals van de ander.

Giraffe naar buiten: Luisteren

Stap 1: Check of je ruimte hebt

Check bij jezelf: Heb je ruimte? Zo niet, kun je om een “time out” vragen om meer jezelf meer empathie te geven. Als je wél de ruimte hebt, dan kun je nu empathie geven aan de ander. Zet je giraffe oren op en vertaal de jakhals naar gevoelens en behoeftes.

Stap 2: Sorry zeggen

Sorry zeggen is een zelf-expressie van de pijn dat iemand door je getriggerd is.

Als je sorry wilt zeggen, kan dat door stil te staan bij deze drie behoeftes.

“Nu ik leer dat [mijn actie] ervoor zorgde dat [jouw behoefte] niet werd vervult, voel ik me verdrietig omdat ik het belangrijk vind dat het goed met je gaat (behoefte aan welzijn, zorgen, harmonie)”

Dit verschilt van de Jakhalzen-sorry:

“Sorry, ik ben verkeerd geweest”.

Stap 3: Verbinden in menselijkheid

Het kan tot slot ook helpen als de ander begrijpt welke behoeftes je probeerde te vervullen van je acties. Als iemand gekwets is, wordt degene die kwetst vaak versimpelt tot “een gemenerik”. Alsof iemand opzettelijk kwade bedoelingen heeft (i.p.v. alleen naar beste weten probeert z’n behoeftes te vervullen).

Als iemand volledig gehoord is voor zijn eigen onvervulde behoefte, kan het helpen om de ander te vertellen welke behoefte je probeerde te vervullen met je actie. Dat transformeert je van een gemenerik naar weer gewoon een mens, en dat kan helpen om weer te verbinden!

Er is een quote die gaat:

“De grootste pijn van gekwetst zijn is misschien wel vergeten dat de ander menselijk is”